Tweederde wethouders vergeet eigen loopbaan

Uitgegeven op 07-03-2009 om 06:15  |  link

DEN HAAG� Tweederde van de wethouders in Nederland is niet bezig met het vervolg van de eigen loopbaan. Wanneer ze na gemeenteraadsverkiezingen niet herbenoemd worden of moeten aftreden om politieke of persoonlijke redenen zijn ze �ineens� baanloos. Het vinden van een nieuwe werkkring blijkt vaak geen eenvoudige opgave. Het gevolg: hoge wachtgeldlasten voor gemeenten en persoonlijk leed voor de ex-wethouders. Dat zijn de belangrijkste conclusies uit het rapport �Geraniums of gladiolen?�, dat de onderzoekers drs. Titia Lont en Frank Visser van P&O Services Groep vandaag aanboden aan staatssecretaris Ank Bijleveld van Binnenlandse Zaken in het bijzijn van bestuurslid Nico Verlaan van de Wethoudersvereniging.

De onderzoekers benaderden voor hun onderzoek alle 934 wethouders die in de periode oktober 2004 tot en met december 2008 hun ambt be�indigden. Daarvan werkten er 305 mee aan het onderzoek. Ongeveer tweederde van hen gaf aan niet bezig te zijn met het vervolg van de loopbaan tijdens hun wethouderschap. Bij het vinden van een nieuwe werkkring waren ze zich onvoldoende bewust van hun competenties en mogelijkheden. Ook liepen ze aan tegen het minder goede imago dat wethouders op de arbeidsmarkt hebben. Slechts een derde vond daardoor binnen een jaar een nieuwe baan. Gemeenten zitten daardoor vaak met hoge wachtgeldlasten. Zo bedroeg de totale wachtgeldverplichting van de 25 grootste gemeenten van ons land in 2008 � 6,4 miljoen. Naast deze financi�le �pijn� ervaren diverse ex-wethouders psychische klachten en burnout verschijnselen.

In het rapport staan kansrijke sectoren benoemd voor ex-wethouders op de arbeidsmarkt. Dit zijn vooral adviesbureaus en daarnaast de overheid en het onderwijs. Het zelfstandig ondernemerschap is met name een goed perspectief voor diegenen die voorafgaand aan hun wethouderschap ook al ondernemer waren. Ook geven de onderzoekers gerichte aanbevelingen. Zo moeten wethouders zich meer bewust worden van de risico�s van het ambt. Om een terugkeer in het arbeidsproces te bespoedigen adviseren ze wethouders onder meer om hun netwerk uit te breiden en actief te onderhouden en vakkennis en vaardigheden op peil te houden. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, gemeenten en politieke partijen krijgen onder meer het advies om meer te doen aan loopbaanbegeleiding, coaching of intervisie om een van-werk-naar-werk situatie te bespoedigen. In het algemeen adviseren de onderzoekers om niet te kiezen voor repressieve maatregelen zoals sollicitatieplicht, maar juist loopbaanondersteunende maatregelen in te zetten.
Een belemmering in dat proces is de huidige wachtgeldregeling. Die is zodanig dat voormalig wethouders geen stimulans ervaren om actief een nieuwe werkkring te zoeken. Tenslotte pleiten de onderzoekers ervoor om de term �wachtgeld� af te schaffen, omdat hier geen stimulerende werking van uit gaat.

Staatssecretaris Bijleveld nam het rapport met bijzondere belangstelling in ontvangst. Zij gaf aan dat het professionaliseren van het wethouderschap past bij deze tijd. Natuurlijk is het aan de wethouders zelf om initiatieven te nemen. Maar ook de politiek kan volgens de staatssecretaris een aandeel leveren in het professionaliseringsproces. Ze heeft het thema inmiddels op de politieke agenda geplaatst en het zal binnenkort onderwerp van debat zijn in de Tweede Kamer.

Paul Depla is voorzitter van de landelijke Wethoudersvereniging en wethouder in Nijmegen. Hij is blij met het rapport en de aanbevelingen. �Wethouder zijn betekent dat je in een broze positie terecht komt. Je richt je volledig op de invulling van het wethouderschap en bent onvoldoende of niet bezig met de periode daarna. Daarom is het goed dat dit rapport alle betrokkenen bewust maakt en mogelijkheden benoemt om deze kwetsbaarheid te verminderen. Zo kunnen gestopte wethouders hun loopbaan zelf en met hulp van anderen ter hand nemen. Daar is iedereen bij gebaat.�

Over de onderzoekers:
Drs. Titia Lont is senior consultant bij P&O Services Groep. Zij houdt zich voornamelijk bezig met loopbaanbegeleiding van oud-burgemeesters en -wethouders. Daarvoor was ze onder meer burgemeester van Wieringen en bekend van het boek �Nieuwe burgemeesters op weg� dat ze samen schreef met gemeentesecretaris Liane Pielanen.
Bij dit onderzoek kreeg Titia Lont ondersteuning van onderzoeksmedewerker Frank Visser, die in 2008 zijn studie Bestuurskunde aan de Thorbecke Academie afrondde.


(fotobijschrift) De onderzoekers Titia Lont en Frank Visser van P&O Services Groep overhandigen het rapport �Geraniums of gladiolen?� op kleurrijke wijze aan staatssecretaris Bijleveld van Binnenlandse Zaken (links).
Fotograaf: Ren� Verleg