Liberalisme viert (weer) hoogtij in Hollands Kroon
Uitgegeven op 18-10-2018 om 20:50  |  link  |  bewaar  |  print

HOLLANDS KROON - (Ingezonden artikel door Kees Zwaan) In het laatste kwart van de negentiende eeuw waren er, naast het confessionalisme, twee politieke stromingen te onderscheiden: het liberalisme en het socialisme. We spreken van ‘ideologieën’. Een ideologie is een ‘samenhangend geheel van opvattingen over mens en maatschappij dat wordt aangehangen door een bepaalde maatschappelijke groepering’. Ook in 2018 zijn in Hollands Kroon deze twee ideologieën vertegenwoordigd.


Vergadering Raad Wieringermeer op 27 januari 1967. Publieke tribune is vol omdat een belangrijk onderwerp wordt besproken.
(Fotobron: Collectie Regionaal Archief Alkmaar / FO 3021490)

Ideologie
Uit de waarden van de Verlichting ‘vrijheid, gelijkheid en broederschap’ ontstond het liberalisme, dat hoofdzakelijk de belangen van de (hoge) burgerij verdedigde. De negentiende eeuw was de eeuw van het liberalisme. Liberale uitgangspunten vinden we anno 2018 bij D66, VVD en Senioren Hollands Kroon. Het idee dat het gedrag van mensen, hun opvattingen en hun manier van denken worden bepaald door hun materiële omstandigheden is van Karl Marx. De economische positie in de samenleving bepaalt het bewustzijn van het individu. Socialistische uitgangspunten vinden we op lokaal niveau terug bij GroenLinks en in mindere mate bij de PvdA.

Liberalisme
De negentiende eeuw was de eeuw van het liberalisme. De waarde ‘vrijheid’, de belangrijkste waarde uit de Verlichting, werd door econoom Adam Smith uitgewerkt. Smith zag vrijheid vooral als economische vrijheid voor de ondernemer. Zijn gedachtegang was dat als iedereen maar zoveel mogelijk zijn eigenbelang na zou streven er vanzelf een evenwicht zou ontstaan: ‘the invisible hand’. Filosoof John Locke ondersteunde het liberalisme en wees op het belang van de overheid, die op de achtergrond een oogje in het zeil moest houden: de ‘nachtwakersstaat’. De staat diende zich zoveel mogelijk te onthouden van inmenging in het (economisch) leven. Zoals een negentiende eeuwse journalist het uitdrukte: ‘…opruiming van kunstmatige hinderpalen en beletselen die de wetten van verbruik en voortbrenging in de weg staan’. Dat vinden we terug in het 'ja-tenzij' principe van het Gemeentebestuur van Hollands Kroon.

Censuskiesrecht
In de negentiende eeuw mochten alleen vermogende mannen het kiesrecht uitoefenen en tot 1872 werd het arbeiders zelfs verboden zich te verenigen. We zien dan ook dat in de gebieden die nu een onderdeel zijn van Hollands Kroon, zonder uitzondering grote boeren en rijke heren de dienst uitmaakten. De waarde ‘gelijkheid’ stond voortdurend onder druk door het liberale beleid van de regering. Democratie was ver te zoeken. Voor de liberalen van toen was dat zelfs een vies woord.

Solidariteit
De waarde ‘broederschap’ stond bij de liberalen in de negentiende eeuw niet hoog in het vaandel. Aan het einde van die eeuw was er een grote massa uitgebuite fabrieksarbeiders en de hele eeuw was er een groot aantal armen. De liberale machthebbers hadden niet veel op met de zwakkeren in de samenleving en toonden weinig solidariteit. Een parlementaire enquête aan het einde van de negentiende eeuw bracht de schrik er goed in bij de liberale ‘volksvertegenwoordigers’ en zorgde voor de eerste sociale wetten. De politiek van ónze tijd is neo-liberaal te noemen. De overheid trekt zich steeds meer terug. De markt neemt taken van de overheid over, waarbij winstgevendheid hoge prioriteit heeft. Zelfs zaken die normaal gesproken vallen onder de paraplu van de overheid, zoals gezondheidszorg, zijn (dure) producten geworden die men kan kopen op een 'markt'.

Kees Zwaan
(advertentie)
Actueel...
28-03-2024 Programma jubileum 100 jaar v.v. Succes
28-03-2024 Een reisgids voor Wieringen
28-03-2024 Berichtje van Dirk uit Den Oever UPDATE
28-03-2024 Kerknieuws
28-03-2024 Dunselman lost landelijk strooizout overschot op met hun nieuwe smaak: Karamel Strooizout
28-03-2024 Vier Pasen in de Speeltuin!
28-03-2024 Gezocht iemand die een boek wil redigeren
28-03-2024 Vrolijk Pasen, column
27-03-2024 Het straten toernooi keert terug naar TC Hippo!
27-03-2024 Een bericht van de Stichting Sportcentrum Wieringen
27-03-2024 Wieringen, 100 jaar eiland aan de vaste wal
27-03-2024 Zwembad De Venne
27-03-2024 Meer nieuws vindt u op www.hollandskroonnieuws.nl
27-03-2024 Middag over Tweede Wereldoorlog bij Regionaal Archief
27-03-2024 Succesvolle Kom binnen bij bedrijven dag Agro Care!
27-03-2024 Programma en uitslagen v.v. Succes
27-03-2024 Uitslagen Dartclub Wieringen
26-03-2024 IJsselmeer en Markermeer klaar voor de zomer
26-03-2024 Veldtocht Noord-Holland 1799 opgenomen in Historische roman
26-03-2024 Asieldier van deze week, hondje Zoé
26-03-2024 Lezing 7 april 2024 in Nieuwe Niedorp over beïnvloeding en propaganda
26-03-2024 Astrid Prins de beste bij de seizoenopening van Boel-Skik ‘92
26-03-2024 Pasen in Oosterland
26-03-2024 Nieuw in Hippolytushoef: Studio Kelly Sue Wieringen nu met een creatieve koffiecorner
26-03-2024 Week van de Groene Tuin helpt Noord-Hollanders op weg om tuin te vergroenen
26-03-2024 Voorwaarden bij vergunningverlening datacenters
26-03-2024 Deposito sparen en de actuele spaarrente bij NIBC
26-03-2024 Woonvisie Hollands Kroon
25-03-2024 De Kom Binnen Bij Bedrijven Dagen zitten erop!
25-03-2024 Overleden de heer Van der Poel
(advertentie)
Occasions
Te koop Kia Picanto bouwjaar 2017
€ ,-

Toyota Yaris 1.5 Hybrid Dynamic
€ 13.345,-

Algemeen nieuws:
Algemeen internetnieuws:
Algemeen wetenschapsnieuws:
Wieringer historie:
Wim Zwanink - Klik op de foto voor een grotere versie en meer informatie...