75 jaar vrijheid

Uitgegeven op 15-04-2020 om 07:13  |  link

Levensmiddelen op de bon
HOLLANDS KROON - 75 jaar geleden eindigde de Tweede Wereldoorlog en kon Nederland de vrijheid vieren. Ooit was die oorlog heel dichtbij. De verhalen van degenen die het meemaakten, maken dat duidelijk. Veel producten waren 'op de bon'.

Tijdens de bezetting gebruikte de overheid een distributiesysteem. Hierdoor kon de beschikbare hoeveelheid voedsel eerlijk verdeeld worden. Iedereen moest een persoonsbewijs hebben, dat was een soort paspoort. Daarmee kon je een stamkaart krijgen. Medewerkers van de distributiekantoren hielden op die stamkaart bij wie welke bonnen had ontvangen. In de kranten werd bekendgemaakt welke bonnen er in een bepaalde week geldig waren. Met je bonnen en voldoende geld ging je naar de winkel, in de hoop dat het artikel op voorraad was.
Steeds meer producten waren 'op de bon'. Al direct in het begin van de oorlog werden brood, bloem, koffie, thee en schoenen gedistribueerd. Daarna volgden in juli ook kruidenierswaren (bijvoorbeeld suiker en kruiden) en boter. In april 1941 waren melk en aardappels aan de beurt en pas in augustus 1943 groenten en fruit.


Dit is een bladzijde uit een plakboek van H. Schrooder uit Oude Niedorp, volgeplakt met heel veel verschillende soorten boterbonnen

Voor winkeliers bracht het bonnensysteem veel extra werk met zich mee. Pas als zij de vellen met opgeplakte bonnen hadden ingeleverd, kregen ze nieuwe voorraden. Ook voor huisvrouwen was het een enorm opletten en rekenen. Er waren niet alleen bonnen voor diverse artikelen, maar ook voor verschillende leeftijdsgroepen. En binnen die groepen waren er weer aparte bonnen voor mannen en vrouwen, kleine kinderen, zwangeren, seizoensarbeiders etc.

Bonnen voor onderduikers
Een belangrijke taak van het verzet was de zorg voor onderduikers. Er moest een betrouwbaar adres gevonden worden. Soms moest er een vervalst persoonsbewijs komen. In ieder geval moesten er ook bonnen zijn voor voedsel en kleding. Vanwege de schaarste was bijna alles 'op de bon'. Onderduikers hadden geen stamkaart en kregen ook geen bonnen. De overheid mocht niet weten waar de onderduikers waren. De knokploegen van het verzet voerden daarom overvallen uit op distributiekantoren om op die manier aan bonnen te komen.

Bron: www.geschiedenislokaalhollandskroon.nl.