Burgervader of -moeder als verbindende factor
Uitgegeven op 12-03-2018 om 12:19  |  link  |  bewaar  |  print

Hij of zij dient er voor alle Hollands Kroners te zijn
In 1900 bestond Nederland uit 1100 gemeenten. Er zijn op dit moment door herindelingen slechts 388 overgebleven en de verwachting is dat het er nog minder worden. Alle gemeenten hebben een burgemeester die voor 6 jaar benoemd wordt. Veel burgemeesters halen de eindstreep niet of zien af van een herbenoeming. De huidige burgervader van Hollands Kroon is niet (meer) beschikbaar voor een tweede termijn dus ontstaat er een vacature.

Ambt
De functie of het 'ambt' van burgemeester is niet voor iedereen weggelegd. Zijn/haar persoonlijkheid moet bijna aan perfectie grenzen. De eisen zijn erg hoog en je moet van alle markten thuis zijn. De burgervader of -moeder is voorzitter van de gemeenteraad én van het College van B&W. Daarnaast wordt zij of hij geacht de openbare orde te handhaven en is zij of hij uitvoerder van wetten die door hogere organen gemaakt zijn (medebewind). De meeste burgemeesters zijn van CDA, VVD of PvdA huize.


Op 16 januari 1971 was F. Omta (rechts) 25 jaar (!) burgemeester. Namens de tevreden Wieringermeerders kreeg hij een kleurentelevisie. Hij was waarschijnlijk een 'verbinder' - foto Regionaal Archief Alkmaar

Procedure
De eisen om in aanmerking te komen voor de functie van burgemeester zijn bijzonder hoog. Toch kan iedereen solliciteren. Dit jaar nog is er een vacature in Hollands Kroon. De Commissaris van de Koning gaat overleggen met de fractievoorzitters van alle partijen in de Raad over de te nemen stappen om een nieuwe burgemeester te krijgen. Vervolgens stelt de Raad een profiel op die beschrijft waaraan de man of vrouw moet voldoen. Dan gaat de Raad nogmaals overleggen met de Commissaris van de Koning ter beoordeling van de profielschets, waarna de Minister van Binnenlandse Zaken een advertentie in enkele dagbladen zet waarop belangstellenden kunnen reageren. De Commissaris van de Koning selecteert enkele kandidaten, waarna hij zijn keuze van 2 kandidaten bij een vertrouwenscommissie van de Raad toelicht. De Raad kan vervolgens kiezen uit de voorgeselecteerde kandidaten. De door de Raad gekozen kandidaat heeft vervolgens een onderhoud met de Minister waarna hij (of zij) benoemd wordt door de Koning. Rest dan alleen nog de beëdiging door de Commissaris van de Koning.

Benoemen of kiezen?
Het is een lange procedure maar het komt er op neer dat de invloed van de Raad zeer klein is. De Commissaris van de Koning bepaalt in grote mate welke personen burgemeester mogen worden. Henk Westbroek (zanger) solliciteerde 3 keer naar de baan van burgervader in zijn gemeente Utrecht. De Commissaris van de Koning vond hem niet geschikt en hij mocht niet door. De meeste burgemeesters zijn tegen een systeem met een gekozen burgemeester. Het ambt zou te politiek worden waardoor de burgemeester zijn neutraliteit zou verliezen en zijn kiezers misschien teveel ter wille zou zijn. De eerste stap naar een andere procedure is de benoeming door de Kroon uit de Grondwet te schrappen. In 2005 was dat bijna gelukt, maar op het laatste moment lag de PvdA dwars.

Verbinder
In brochures van de overheid worden 4 mogelijke bestuursstijlen genoemd. Moet de kandidaat een regisseur, een aanjager, een netwerker of een verbinder zijn? De meeste kenners zijn er van overtuigd dat een nieuwe burgemeester met overwegend verbindende eigenschappen de meeste kans heeft om door de meerderheid van de bevolking van Hollands Kroon geaccepteerd te worden...

Kees Zwaan