Nu op Kerkplein: Zonnebril

Happy Halloween!
Door: Titia Lont

Uitgegeven op 29-10-2010 om 06:35

Het is bijna Halloween in Hippolytushoef, een van de hoogtepunten op de Wieringer evenementenkalender. Deze attractie doorstaat moeiteloos de concurrentie met de Zwarte pieten- en Voorjaarsmarkt, en wordt vanuit de hele regio goed bezocht.

Wieringen is met zijn Viking- en visserscultuur een heel bijzondere gemeente, en Halloween past goed bij dit unieke karakter. De Skarrelboet en de winkeliers aan de Hoofdstraat draaien op volle toeren, en de grootste drukte is natuurlijk weer in de “Spooksteeg” naast bakker Bellis. Als je als kind of volwassene door die steeg durft, dan hoor je er op Wieringen toch echt bij. Ik ben benieuwd of we weer een verklede winkelier of bebloede postbode zullen aantreffen, of een plastic geraamte dat half uit een doodskist hangt.

Het is de vraag of onze kinderen op Wieringen en in de regio de komende nachten ook zo rustig slapen. Spoken, griezels en heksen horen weliswaar bij de belevingswereld van het jonge kind, maar kunnen ook een grote invloed hebben op de kinderziel. Glaasje draaien en het oproepen van geesten komt helaas niet alleen op Urk maar ook op Wieringen voor. In ons calvinistische land komt, in navolging van Char en Derek Ogilvie, nu zelfs een TV-programma waarin kinderen in contact komen met geesten. De behoefte van jongeren en ouderen aan spiritualiteit en contact met geesten is kennelijk groot, en dat terwijl onze kerken leeglopen. De belangrijkste vraag is volgens mij hoe je hier als ouders en kinderen mee omgaat. Je kunt wel dingen verbieden, maar je kunt er ook over praten en je verdiepen in de achtergronden. Vandaar dat ik graag iets over de betekenis van het Halloween-feest wil vertellen.

De naam Halloween is afgeleid van All Hallows Eve (Allerheiligenavond), de avond voor 1 november, Allerheiligen. In de Iers-Keltische kalender begon het jaar op 1 november, dus 31 oktober was oudejaarsavond. De oogst was binnen, het zaaigoed voor het volgende jaar lag klaar en dus was er even tijd voor een vrije dag. Deze dag is het Keltische nieuwjaar of Samhain (het Ierse woord voor de maand november). Samhain was ook nog om een andere reden zeer bijzonder. De Kelten geloofden namelijk dat op die dag de geesten van alle gestorvenen van het afgelopen jaar terug kwamen om te proberen een levend lichaam in bezit te nemen voor het komende jaar.

In de negende eeuw vermengde een oud Europees christelijk gebruik zich met het Halloweenfeest. Op Allerzielen - 2 november - gingen in lompen gehulde christenen in de dorpen rond en bedelden om zielencake (brood met krenten). Voor elk brood beloofden ze een gebed te zeggen voor de dode verwanten van de schenker, om op die manier zijn bevrijding uit de straffen van het vagevuur te versnellen en zijn opname in de hemel te bespoedigen. Het "Trick or Treat" spelletje en het langs de deuren gaan vindt wellicht daar zijn oorsprong. Op Wieringen vinden we dit gebruik weer terug als de kinderen met St. Maarten langs de huizen gaan. Het Halloween-feest is in de negentiende eeuw door Ierse immigranten naar de VS gebracht. Door heimwee naar de roots werden de oude gebruiken en eigen feesten steeds sterker. In Amerika duikt dan de bekende pompoen-lantaarn op, die in de hele wereld wellicht het bekendste gezicht van Halloween is.
Moeten we ons op Wieringen zorgen maken over Halloween? Liggen er moeders of vaders wakker als hun kinderen bezig zijn met glaasje draaien? Is de leegloop van onze Wieringer kerken een probleem? Ik denk dat het eigenlijk wel meevalt, want er gebeuren ook andere bijzondere dingen. In het Westerlander kerkje wordt sinds een aantal jaren weer het kinderkerstfeest gevierd, en het schijnt dat er laatst een bekende gospelzanger in de Ankerkerk is gesignaleerd. Hij gebruikte de zanginstallatie van de Telstars, dus het moet niet veel gekker worden. En als je niet oppast krijgen we bij de Hippokerk in december misschien wel een levende Kerststal. Ook leuk voor de evenementenkalender.
Voor komende vrijdag is er in ieder geval een kleine geruststelling. Bij de uitgang van de Spooksteeg, aan de kant van het kerkhof, heb je kans om je licht op te steken bij Peter en Gerda Glim. En als je vrijdagavond voor het slapen gaan in het donker naar boven kijkt zie je vast de mooiste sterrenhemel. Happy Halloween!

Titia Lont, Westerland