Nu op Kerkplein: tuinman

Troonrede van moeder tot zoon
Door: Patrick

Uitgegeven op 15-09-2009 om 15:08

Vanmiddag sprak onze vorstin, Hare Majesteit de Koningin Beatrix, de Staten Generaal toe. Het is vandaag Prinsjesdag, de derde dinsdag in september. De dag waarop de begroting voor jaar aankomende jaar bekend wordt gemaakt. Dankzij PvdA–Tweede Kamerlid Tang wisten heel Nederland al vorige week wat de begroting inhield, maar de rede van Beatrix zelf was nog een verrassing. De rede die overigens geschreven is door Jan Peter Balkenende en Wouter Bos.

Prinsjesdag wordt natuurlijk live op televisie uitgezonden. Pracht en praal worden in de hofstad ten toon gespreid. De regisseur van de NOS zal zich van te voren hebben voorbereid op een saaie en voorstelbare middag. De zoveelste Prinsjesdag, een herhaling van zetten, laten we het draaiboek van 1993 er maar bij pakken, zoveel is er in de tussentijd niet veranderd. Of toch? Na de dramatische gebeurtenissen van Koninginnedag, waarbij een gestoorde man verschillende mensen en zichzelf de dood in reed, is de beveiliging aangescherpt. Dit viel te zien aan de vele politiemensen die door het beeld liepen. Piet met de snor wil even in beeld zodat zijn moeder hem thuis vanaf de bank kan zien, erg aandoenlijk. Dat er te weinig blauw op straat is, kan niemand vandaag zeggen, het zag er werkelijk zwart van het blauw.

De stem van de NOS deed netjes verslag van het schouwspel, het instappen in de koets, wat zag Maxima er weer fantastisch uit, de rijtoer, het betreden van de Ridderzaal en natuurlijk de troonrede zelf. De Ridderzaal gevuld met hoge piefen, ministers, belangrijke mensen en kamerleden, wachtend op de woorden van de Koningin. Beatrix haalt eens diep adem, zucht ongemerkt en begint aan haar verhaal. De economie krijgt rake klappen, dat wisten we al. Dat we daar de komende jaren last van hebben, wisten we eigenlijk ook al. Naast het iets meer visionaire karakter van de toespraak, was het een redelijk voorspelbaar gebeuren.

Eén moment tijdens deze invuloefening maakte al het andere overbodig. De regisseur van de NOS gaf blijk van grote oplettendheid. Was dit soms dezelfde regisseur die het huwelijk van Alexander en Maxima regisseerde? De man die zo enthousiast de tranen van Maxima aan Nederland toonde? Tijdens het verhaal van de Koningin, liet hij de camera een passage maken langs de verschillende hoogwaardigheidsbekleders in de Ridderzaal. De een kijkt nog verveelder dan de ander en bij Hirsch Balin denk ik altijd dat hij zo van zijn stoel kan vallen van de slaap. De camera hield halt bij een man in uniform, een oudere man in uniform. Ik herkende de man van het journaal, van het 20 uur journaal, wanneer Philip Freriks het serieuze nieuws aankondigt. Nieuws dat de laatste tijd vooral de economie betrof, maar ook iets anders, namelijk de oorlog in Afghanistan. De man in het uniform was Commandant der Strijdkrachten Peter van Uhm. Een troste man, met de borst vooruit en een heldere blik. De man die de vervelende taak had om op nationale televisie aan te kondigen dat er wederom een Nederlandse militair was omgekomen in Uruzgan. De man die de familie van deze militairen mocht bellen met het slechte nieuws. De camera zoomt lichtjes in op deze miltaire hoge pief. Het verhaal van Beatrix klinkt door op de achtergrond. Halverwege een zin die onze vorstin uitspreek hoor ik de passage ’ voor onze mannen in….’ zeggen. Beatrix haalt adem en gaat verder. Opeens verandert er iets aan de man in beeld. De sterke commandant, zijn ogen worden vochtig, zijn bovenlip begint zachtjes te trillen. Hij bijt op zijn lip en vermant zich. Ik kijk, net als de regisseur, vol ongeloof naar dit shot. Ik voel, dwars door al het ceremonieel heen de pijn van deze man. De man die de baas is van alle militairen in Nederland, zit kapot te gaan op een stoel in de Ridderzaal. Deze commandant die zijn eigen zoon verloor op het slagveld in Uruzgan, hij voelt de woorden van onze vorstin. En in de stem van de koningin hoor ik dat zij begrijpt waar het over gaat.

Ik vraag mij af wat de regisseur op dit moment in de studio roept tegen zijn camera mensen. ‘Tranen, TRANEN, WE HEBBEN TRANEN, INZOOOOMENNNN!!!’.

Of misschien denkt hij hetzelfde als ik, en ziet hij een man die zijn zoon heeft verloren in Afghanistan en een Koningin die hem direct toespreekt. Een onzichtbaar gesprek tussen het staatshoofd en een man die zijn zoon verloor, een blijk van begrip en waardering.

Dat is hoe ik deze zal onthouden en op geen enkele andere manier.