De Meer droog op 11 december 1945
Uitgegeven op 29-11-2018 om 12:08  |  link  |  bewaar  |  print

HOLLANDS KROON - Niet alleen de zee vormt een bedreiging voor de Noordkoppers. Onze Oosterburen zorgden 18 dagen voor hun capitulatie voor een dijkdoorbraak waardoor het IJsselmeerwater de Wieringermeer -weer- onder water zette. Alle inwoners moesten hals over kop de polder verlaten. Voor de tweede keer moest het Nieuwe Land weer worden drooggelegd.


Domeinkantoor Wieringerwerf in 1946: duidelijk is te zien tot waar het water stond (Regionaal Archief Alkmaar).

Zinloos
Op 17 april 1945 maakten springladingen twee gaten in de (IJsselmeer)dijk. In twee dagen tijd liep de hele Wieringermeer vol water. Het was een zinloze daad van de Duitsers, waardoor zo’n 6000 mensen dakloos werden en waarbij ongeveer 1000 gebouwen werden beschadigd. Veel van wat door noeste arbeid was opgebouwd werd vernietigd. De Wieringermeerder dorpen waren vrijwel volledig verwoest. Vaak waren het alleen de fundamenten die stand hielden. Sommige robuuste gebouwen zoals het Domeinkantoor doorstonden de langdurige inwerking van het water en de storm. Door alle gebeurtenissen rond de watersnood ontstond er wel een intense saamhorigheid onder de Wieringermeerse bevolking. Ze voelden zich in de eerste plaats Wieringermeerder en niet zozeer Fries, Drent, Groninger, Zeeuw of Noord-Hollander.

Droog
Direct na de terugtrekking van de bezetter werden plannen gemaakt om het water weer weg te krijgen. Snel begon men met het herstellen van de dijk. Om de dijkgaten heen legde men een nieuw dijkje aan, waar men al op 21 juni mee begon. In minder dan 6 weken was het werk klaar en kon het terugpompen van het water in het IJsselmeer beginnen. Vanaf 9 augustus draaiden de gemalen Leemans en Lely op volle sterkte, daarbij geholpen door 6 Werkspoorpompen en 5 krachtige pompen die door de Amerikanen ter beschikking werden gesteld. Een constante stroom van water over de dijk zorgde ervoor dat 124 dagen later de polder weer droog viel. De tweede drooglegging was op 11 december 1945 een feit. De vlaggen konden uit.

Winterrogge
Met het oog op de voedselschaarste was het belangrijk dat de boeren snel aan de slag konden gaan. De bedoeling was dat zij in 1946 weer een oogst konden binnenhalen. Het akkerland was echter door het langdurig onderwater staan dichtgeslagen. De boeren hoopten op een flinke vorstperiode waardoor de bodem zou opengaan en beter te bewerken zou zijn. Vanuit de overheid werd de boeren geadviseerd het gevreesde verstuiven en -volstuiven van sloten (door zandstormen) tegen te gaan door winterrogge in te zaaien. Het Wieringermeerse landbouwgebied was vóór de oorlog al zeer belangrijk en de productie moest snel weer op gang komen om een aandeel te kunnen leveren in de voedselvoorziening.

Hoofdstad
Op de fundamenten van de ingestorte woningen werden nieuwe muren gemetseld. De boerderijen werden herbouwd. Bovendien werden er noodwoningen neergezet. Boeren en hun arbeiders moesten zo snel mogelijk een dak boven het hoofd hebben. De wederopbouw van de Wieringermeer werd met vereende krachten aangepakt, maar kampte enige tijd met structurele problemen zoals een te geringe financiële steun voor de getroffen boeren, te weinig noodwoningen en stakingen doordat arbeiders en bouwvakkers een te gering loon ontvingen.
De Meer is ondanks vele tegenslagen een belangrijk agrarisch gebied gebleven, waardoor de gemeente Hollands Kroon zich nu trots de Agrarische Hoofdstad van Nederland mag noemen...

Kees Zwaan
Hollands Kroon