(advertentie)
Routes open monumentendagen 10 en 11 september
Uitgegeven op 10-09-2016 om 00:51 | link | bewaar | print
WIERINGEN - Open monumentendagen op Wieringen op 10 en 11 September 2016
"Komend weekend is het Nationale Open Monumentendag. Beide Wieringer Molens doen daaraan mee. Zaterdag 10 september is molen De Onderneming aan de Koningsweg 75 te Hippolytushoef van 11.00 tot 16.00 uur open voor bezoek, een lekkere pannenkoek of een bakkie koffie of thee. Zondag 11 september is molen De Hoop aan de Hofstraat 57 in Den Oever open van bezoek en pannenkoeken, eveneens van 11.00 tot 16.00 uur. Bij voldoende wind gaan we ook graan malen."
Thema iconen & symbolen samengesteld door de Historische Vereniging Wieringen
Start mogelijk bij alle punten waar ook een route verkrijgbaar is. Nicolaaskerk te Westerland Westerlanderweg – eigenaar: Stichting Dorpshuizen Westerland geopend van 11.00 tot 17.00 uur. Westerland bevat een aantal bezienswaardigheden. Ongeveer in het midden bevindt zich de Westerlanderkerk, officieel de Nicolaaskerk. De toren van dit schilderachtige kerkje dateert uit de 14e /15e eeuw, het schip is in het begin van de 19e eeuw herbouwd nadat de originele kerk te bouwvallig was geworden. Het is zeer waarschijnlijk dat er reeds in de 12e eeuw een kerk op deze plaats stond, maar een duidelijk bewijs voor de datering is er niet. Restauratie Nicolaaskerk te Westerland. Op initiatief van de plaatselijke bevolking is de kerk in de periode 1982-1985 grondig gerestaureerd. Een anekdote van die restauratie willen wij u niet onthouden. Bij het vervangen van het laken van de preekstoel werd een briefje gevonden van P. J. Wigbout, schipper en koopman te Wieringen. Op het briefje staat het volgende te lezen: Den 22 januari 1898 is deze stoel bekleed met nieuw laken door P. J. Wigbout, president kerkvoogd, out 65 jaar en 22 dagen, uit achting voor de kerk en de godsdienst en liefhebberij. Toen heeft deze kerk ook een nieuwe kap gekregen, en een balk bij de tooren. 2 houten raamen, grenen kozijnen, 4 drumpels. Als dit mijn schrijven gevonden wordt zal ik zeker lang onder de groen zooden liggen of in de zee voor de krabbe.
Tevens hier ook te koop het boek 100 jaar
Wieringer aak WR173 (1916-2016) € 15,00
Uitgave: Vereniging Wieringer aak.
(voor meer informatie: www.verenigingaak.nl)
Vanaf de Nicolaaskerk rechtsaf Westerlanderweg – Koningsweg richting de Hollebalg
eerste weg rechtsaf Hollebalgweg.
Bij de rotonde Hollebalg vervolg zie *) en **)
*) Hier hebt u de keuze om eventueel af te wijken van de route door Molen "de Onderneming" aan de Koningsweg te Hippolytushoef te bezoeken. Te bereiken met de auto vanaf de rotonde Hollebalg 2e afslag en voor de fietsers en wandelaars door de fietstunnel rechtsaf verder over de Koningweg richting Hippolytushoef.
Molen "de Onderneming" is eigendom van Vereniging De Wieringer Molens.
Molen "de Onderneming" is op zaterdag 10 september 11.00 tot 16.00 uur open voor bezichtiging.
(voor meer informatie: www.dewieringermolens.nl)
Molen "de Onderneming" is een rietgedekte grondzeiler in het Nederlandse dorp Hippolytushoef. De molen is eigendom van Vereniging De Wieringer Molens. De molen is in 1851 gebouwd als koren- en pelmolen en heeft tot ongeveer 1950 dienst gedaan. In 1952 heeft de stichting Oud-Wieringen molen "de Onderneming" aangekocht om deze te behouden. In 1964 is de molen uitwendig gerestaureerd. Pas in 2000 volgde een ingrijpende restauratie die "de Onderneming" weer maalvaardig maakte. Het pelwerk is in de jaren '20 verwijderd. Op de voormalige pelzolder draait sinds de restauratie van 2000 een wind gedreven koekenbreker. Van de drie koppels maalstenen is één koppel verwijderd. Op de begane grond bevindt zich een maalstoel met twee koppels stenen: een koppel blauwe stenen en een koppel kunststenen. De molen heeft een neutenkruiwerk.
**) Of vervolg de onderstaande route verder via de Hollebalgweg einde weg T-splitsing - rechtsaf Westerklief richting “Op de Hoogte” - linksaf Klieverkruisweg, - 1e weg linksaf Oosterklief rechtdoor naar T- splitsing naast N99 - rechtsaf richting Restaurant Mieke’s Eten en Drinken. Rijksstraatweg 15
Restaurant Mieke’s Eten en Drinken is vanaf 11.00 uur geopend. (voor meer informatie: www.miekesetenendrinken.nl) In dit pand uit 1938 kunt u eventueel een pauze nemen.
Oorspronkelijk was het gebouw, ontworpen door Willem Marinus Dudok bedoelt als tramhalte voor Hippolytushoef. Dit was rond 1930 de bedoeling toen de Afsluitdijk werd gebouwd en daar tramrails tot Den Helder zouden worden aangelegd. Dit plan kwam echter te vervallen en zodoende is het pand behouden als horecabedrijf.
Vanaf hier rijdt u richting het Oosten naar de rotonde op de N99 richting het centrum van Hippolytushoef.
Fietsers en wandelaars gaan via de fietstunnel naast Restaurant Mieke’s Eten en Drinken.
In het centrum in de Hoofdstraat kunt u de RK Heilige Hippolytuskerk (bouwjaar 1868) bezoeken - geopend van 12.00 tot 16.00 uur.
De Kerk dateert uit 1868en is gebouwd naar een ontwerp van Th. Molkenboer.
De kerkklok komt oorspronkelijk uit Schagen en werd gebruikt bij de aanleg van de Anna Paulownapolder om het werkvolk te waarschuwen. De preekstoel, die alleen als ornament dient, heeft een vierzijdige kuip. Hierop zijn medaillons aangebracht waarop Jezus Salvator, de evangelist Mattheus en de Heilige Laurentius zijn afgebeeld. Aan de voet zijn de evangelisten symbolen te zien, de engel voor Mattheus, de leeuw voor Marcus, de stier voor Lucas en de adelaar voor Johannes. Afkomstig uit de Amsterdamse Laurentiuskerk dateert dit fraaie, waarschijnlijk Zuid-Nederlands houtsnijwerk, uit de eerste helft van de 18e eeuw. In de ramen aan de noordmuur zijn de namen aangebracht van de heiligen waaraan de drie grote kerken op Wieringen zijn gewijd: St. Hippolytus, St. Michaël (Oosterland), en St. Nicolaas (Westerland). Aan de linkerzijde van de kerk loopt de Kerkhofsteeg langs de pastorie naar het kleine kerkhof achter de kerk.
Tevens in het centrum op het Kerkplein kunt u de Ned. Herv. Hippolytuskerk bezoeken.
Deze kerk uit de 12e eeuw is wegens interne verbouwing gesloten.
Kerkplein de Ned. Herv. Hippolytuskerk
De Hippolytuskerk, gebouw van de Protestantse Gemeente op het voormalige eiland Wieringen, is één van de oudste kerken in de Kop van Noord-Holland. Dit oude Godshuis in het hart van het sfeervolle dorp Hippolytushoef stamt voor een groot deel nog uit de Middeleeuwen. Een deel ervan, de onderbouw van de toren, gaat zelfs terug op het begin van de 12e eeuw. Het 14e-eeuwse gotische koor is opgetrokken uit de tufsteen van dit eerdere kerkgebouw. In 1574 vond de reformatie plaats. Het schip dateert uit de 17e eeuw; het werd herbouwd een jaar na de instorting door toedoen van een zware wervelstorm in 1674. Een gebrandschilderd raam aan de noordzijde herinnert nog aan de ondersteuning van de West-Friese steden bij de herbouw. De kerk werd in de afgelopen 175 jaar verscheidene malen gerestaureerd. De laatste restauraties aan exterieur, interieur en toren vonden plaats in de jaren 1998-1999, 2001 en 2003.
Ter herinnering hieraan is een kleurrijk glas-in-loodraam aan de zuidzijde van het schip, naast de 17e-eeuwse kansel, geplaatst. Het werd vervaardigd door de Wieringer kunstenaar Piet Lont en het verwijst naar het verleden en de toekomst van de kerk op het oude eiland, gelegen aan het Wad.
Vanaf de Ned. Herv. Hippolytuskerk rechtsaf Kerkplein langs Restaurant ‘Ongder de Kukel’ richting kruispunt Parklaan, tweede steeg (weg) links de Vermaningsteeg. (doorgaand verkeer niet voor auto’s !)
Komt u met de auto, dan parkeren op het Kerkplein achter begraafplaatsen van de
Ned. Herv. Hippolytus Kerk.
Ook in het centrum Vermaningsteeg 7 kunt u de Doopsgezinde Vermaning kerk bezoeken. De kerk is gebouwd in 1861. eigenaar: Doopsgezinde Gemeente Wieringen.
Zaterdag geopend van 11.00 tot 17.00 uur.
Zondag geopend van 11.00 tot 16.00 uur.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE AL EEUWEN OP WERINGEN
Op Wieringen behoorde het grootste deel van de bevolking tot de Hervormde Kerk. Daarnaast vormde de doopsgezinde (20%) de tweede groep. Deze groep bevond zich tot begin 1900 hoofdzakelijk op Stroe. Een hele kleine groep was de Roomse en Gereformeerde, veelal immigranten. Het jaar 2011 was een bijzonder feestelijk jaar voor de doopsgezinde gemeente op Wieringen. Het is vierhonderdvijfenzeventig jaar geleden dat Menno Simons als kerkhervormer en grote inspirator van de wederdopers-beweging het doopsgezind denken vorm gaf.
Vanaf de Doopsgezinde Vermaning rechtsaf de Vermaningsteeg volgen tot T-splitsing Nieuwstaat – rechtsaf Nieuwstraat - rechtdoor Zandburen – Bij de 3e T-splitsing (Zandburen, Gemeenelandsweg, Slingerweg)
linksaf - Noordburenweg volgen naar boerderij Museum ‘Allerhande’
Voor automobilisten vanaf de parkeerplaats rechtsaf Parklaan volgen tot 1e kruispunt - linksaf Heldersestraat volgen tot T- splitsing Zandburen, rechtsaf - Bij de 3e T-splitsing (Zandburen, Gemeenelandsweg, Slingerweg) linksaf - Noordburenweg volgen naar boerderij Museum ‘Allerhande’
Museum ‘Allerhande’ Noordburenweg 13
geopend vanaf 13.00 uur.
Bij regen i.v.m. dak lekkage gesloten.
Met gebruiksvoorwerpen uit de jaren 1940 - 1950
Noordburenweg 13 - beheerder: dhr. Henk Heijerman
Museum “Allerhande” is gehuisvest in een 100 jaar oude boerderij op het buurtschap Noordburen en dankt zijn naam aan de prachtige en bijzondere verzameling van oude gereedschappen, blikken en vele andere voorwerpen uit grootmoederstijd.
Vervolgens kunt u via de Noordburendwarsweg naar Stroe en voor de wandelaars loopt het rustiger via de WADDENZEEDIJK naar Stroe.
WIERINGER Eilandmuseum Jan Lont Stroeërweg 39, Stroe. Het museum is beide dagen geopend van 13.00 tot 17.00 uur. (voor meer informatie: www.museumjanlont.nl Petje af voor het verleden. Het Wieringer Eilandmuseum Jan Lont heeft zich ten doel gesteld "boeren, burgers en buitenlui" te laten
zien en mogelijk ondergaan hoe de bewoners van het eiland Wieringen zich een bestaan konden verwerven. Zie en beleef hoe men leefde en werkte op het voormalige eiland Wieringen. Laat u verrassen door de inventiviteit van de eilandbewoners om een bestaan te verschaffen. Bekijk binnen en buiten op hoeveel manieren men vis wist te vangen. Of waar en hoe men op vogeljacht ging.
Tevens hier te bezichtigen de tentoonstelling ’Onder de Hemelboender’: de Wieringer Aak
De WR 173 is in 1916 gebouwd in Workum voor de vishandelaren Gebr. Doves uit Den Helder, met de bedoeling om bij wad- en kustvissers langs te varen om de vangst op te kopen. Als deze schepen vis aan boord hadden die ze wilden verkopen, dan hesen ze een vismand in de mast als teken. Dit was een handig systeem: de vissers hoefden niet naar de haven om de vis te lossen en konden zo dóórvissen. Omdat er veelal contant werd afgerekend was dit ook nog wel zo handig om de belasting te omzeilen.
Na het oprichten van een visafslag bracht de verhandelde vis uiteindelijk meer geld op: het veilingsysteem stimuleerde de concurrentie tussen de handelaren. Het transport kon nu per auto over de nieuwe verbindingsdijk naar het vasteland.
(voor meer informatie: www.wr60.nl) Vanaf het Wieringer Eilandmuseum Jan Lont, rechtsaf Stroeërweg / Smerperweg naar de Stroeër Algemene begraafplaats met de "heidense kapel" De Algemene begraafplaats en de "heidense kapel", driesprong Bierdijkerveldweg, Stroeërweg en Smerperweg op Stroe.
De Heidense Kapel terug op Wieringen
De ronde hoogte, gelegen naast de driesprong Bierdijkerveldweg. Stroeërweg en Smerperweg, behorende tot het buurtschap Stroe. is sinds mensenheugenis een mystieke plek. Naar verluidt zouden hier twee leylijnen elkaar kruisen. Geschriften over de locatie voeren terug naar de achtste eeuw.
De kerk die wordt beschreven werd tot Christelijke kerk gezegend door de eerste bisschop van Utrecht, de Heilige Willibrordus (658-739). Aannemelijk is dat de locatie al veel langer is gebruikt voor religieuze doeleinden. In de voorchristelijke tijd was er sprake van een heidense tempel. De naam "heidense kapel", eeuwenlang gangbaar onder de Wieringer bevolking, verwijst hiernaar.
De historie van de plek is verweven met legendes en verhalen, zoals over de betekenis van het varken -waarvan een beeltenis boven de deur van de gesloopte kapel aanwezig was- en over de zoekgeraakte gouden klepel. Tegenwoordig is de plek in gebruik als begraafplaats.
Het vroegste bouwwerk zal waarschijnlijk een eenvoudig houten "kerkje" zijn geweest. Archeologisch onderzoek heeft uitgewezen dat er ooit een veel grotere, uit tufsteen opgetrokken, kerk van zo'n 30 meter lengte heeft gestaan. Aan de oostzijde van de begraafplaats stuitte men vroeger bij het graven op oude fundamenten die daar al op wezen. In de loop van de tijd is het gebouw door onbekende redenen van aanzien en omvang gewijzigd.
Het laatste bouwwerk dat op de hoogte heeft gestaan kennen we van een paar summiere beschrijvingen en enkele afbeeldingen.
Het was een uit tufsteen opgetrokken "kapel", die uiterlijk meer weg had van een kleine kerk en in de volksmond bekend stond als "de heidense kapel". Op een oude afbeelding uit de 18e eeuw van Pieter Cuyck is te zien dat de oost- en westgevel gewijzigd zijn naar de barokke mode van die tijd. Rond 1880 is dit gebouw gesloopt. Tot begin 2016 stond er op de oorspronkelijke plek een houten schuurtje, in gebruik als opslag voor zaken als kruiwagen en gereedschap. De in 2014 opgerichte Stichting Heidense Kapel Wieringen stelde zich tot doel om de oude kapel weer aan de Wieringers terug te geven kapel en daarmee deze van oudsher mystieke plek in ere en functie herstellen.
De volgende uitgangspunten en ideeën stonden de Stichting o.a. voor ogen:
• De aanwezigheid van een kapel is aantrekkelijk voor een type toerisme, dat in en buiten Nederland groeit: mensen die geïnteresseerd zijn in spiritualiteit, mystiek, meditatie, legendes, bedevaart. En dit alles in de context van historie, cultuur en een eeuwenoud, uniek landschap.
Er kan een kaars in de kapel gebrand worden en er wordt een "Willibrord-route" opgezet langs alle plaatsen in Noord-Holland waar Willibrord ooit een kerkje gesticht zou hebben.
• Het was niet de bedoeling het in 1880 verdwenen bouwwerk exact na te bouwen.
Afgezien van het feit dat niet bekend is hoe de kapel er precies heeft uitgezien was het ook niet de bedoeling om te historiserend te bouwen. Dus niet te veel tierelantijnen.
Er is gezocht naar een soort oervorm waarbij de essentie van het Romaanse bouwen gevangen werd, massief en introvert. Elementen van de afbeelding van Pieter Cuyck zoals het lage Noormannenpoortje , de varkenssteen daarboven en de hooggelegen boogvensters, zijn terug te vinden in de noordgevel. De gekozen bouwmaterialen zijn klassiek: Tufsteen uit de Duitse Eifel en dakleien.
De torenspits is gemetseld zoals bij de Michaelskerk in Oosterland en bij de Hervormde kerk in Hippolytushoef. De kapelvloer zal bedekt worden met oude grafzerken.
• Gezien de beoogde functie is het de bedoeling dat de kapel toegankelijk, dus dagelijks overdag open is. Dit betekent dat een groep vrijwilligers, "de vrienden van de Heidense Kapel", zorg draagt voor openen en sluiten en regelmatig de bezem door het gebouwtje haalt.
(voor meer informatie: www.heidensekapel.nl) Vanaf de begraafplaats oostelijke richting Vatrop, voor de wandelaars en fietsers via de BIERDIJK naar VATROP, rechtsaf richting de Gemeenelandsweg en dan linksaf naar de MICHAËLSKERK te Oosterland. Zaterdag 10 september geopend van 13.30 - 16.30 uur. Zondag 11 september geopend van 10.30 tot 16.30 uur. Met een historie uit begin 12e eeuw, graag even aandacht schenken aan het TESCHEMACHERORGEL uit 1762 en die nog steeds in gebruik is en het bijzondere van dit wortelnoten eikenhouten orgel is als je goed kijkt er diverse afbeeldingen in "gebrand" zijn o.a mensen en een engel. Het boekje met zijn historie en van de orgelbouwer Jacob Engelbert Teschemacher 17-11-1782 is nog steeds verkrijgbaar onder de titel........ DIT WORDT GEZEGT EEN SCHOON WERK TE ZIJN Tevens te bezichtigen een expositie met medewerking van: Jos Handgraaf, oude vazen. Hennie Inkel, bronzen beelden. Erzsi Könyves, schilderijen.
Na het bezoek aan de Michaëlskerk, linksaf Akkerweg - T- splitsing Gemeenelandsweg rechtsaf Molgerdijk - binnen de bebouwde kom Den Oever – bij de bocht links richting centrum Hofstraat 37 Molen “De Hoop”.
Molen “De Hoop” Hofstraat 37 Den Oever
Eigenaar: Vereniging De Wieringer Molens
Open op zondag 11 september vanaf
11.00 tot 16.00 uur.
(voor meer informatie: www.dewieringermolens.nl)
Molen ‘De Hoop’ is een vermoedelijk in de tweede helft van de 17de eeuw als korenmolen gebouwde achtkante bovenkruier. Vroeger stond hij geheel vrij op de wind, even ten westen van de dorpskom. Sinds de jaren twintig echter is de molen door lage bebouwing omgeven geraakt. Al in 1391 werd aan de bewoners van het eiland Wieringen het recht van de vrije wind gegeven, waaruit mag worden afgeleid dat er toen een windkorenmolen aanwezig was. De eerste windkorenmolen op Wieringen heeft waarschijnlijk gestaan nabij Hippolytushoef. Op een van 1540 daterende kaart van bet eiland staan er drie aangegeven, twee bij Hippolytushoef en een bij Den Oever. In 1632 blijkt er naast de drie korenmolens ook nog een pelmolen aanwezig te zijn. Tot in de 20e eeuw is het aantal korenmolens tot drie beperkt gebleven. Naast de nu nog bestaande molens was er nog de korenmolen te Zandburen. Deze dateerde waarschijnlijk van het midden van de 19e eeuw en ging in 1945 door brand verloren. De huidige molen is volgens overlevering in de 18de eeuw van Huisduinen naar Den Oever verplaatst. Aan het eind van de jaren 1930 is, als gevolg van de slechte staat waarin de houten as en de roeden verkeerden, een van de roeden gebroken. Er is toen nog enkele malen met één roede gemalen maar al spoedig is de molen buiten bedrijf gesteld. In 1952 is de vervallen molen aangekocht door de Stichting Oud-Wieringen die hem liet restaureren. De restauratie werd pas in 1960 voltooid en sindsdien wordt de molen weer regelmatig in werking gesteld door vrijwillig molenaars. Bij oprichting van de Vereniging De Wieringer Molens in 1991 is de molen overgegaan naar deze vereniging. De vereniging heeft in eigen beheer met hulp van een molenmaker de molen van 1995-1998 gerestaureerd o.a. is de gehele kap is vervangen. Momenteel wordt er veevoeder gemalen.
Al met al weer genoeg te zien en te beleven op deze Monumentendagen en wij wensen u daarbij heel veel plezier!
namens;
Historische Vereniging Wieringen, Gea Wiegman en Peter de Greef,
Wieringer Eilandmuseum Jan Lont, Marieke Roos.
Uitgegeven op 10-09-2016 om 00:51 | link | bewaar | print
WIERINGEN - Open monumentendagen op Wieringen op 10 en 11 September 2016
"Komend weekend is het Nationale Open Monumentendag. Beide Wieringer Molens doen daaraan mee. Zaterdag 10 september is molen De Onderneming aan de Koningsweg 75 te Hippolytushoef van 11.00 tot 16.00 uur open voor bezoek, een lekkere pannenkoek of een bakkie koffie of thee. Zondag 11 september is molen De Hoop aan de Hofstraat 57 in Den Oever open van bezoek en pannenkoeken, eveneens van 11.00 tot 16.00 uur. Bij voldoende wind gaan we ook graan malen."
Thema iconen & symbolen samengesteld door de Historische Vereniging Wieringen
Start mogelijk bij alle punten waar ook een route verkrijgbaar is. Nicolaaskerk te Westerland Westerlanderweg – eigenaar: Stichting Dorpshuizen Westerland geopend van 11.00 tot 17.00 uur. Westerland bevat een aantal bezienswaardigheden. Ongeveer in het midden bevindt zich de Westerlanderkerk, officieel de Nicolaaskerk. De toren van dit schilderachtige kerkje dateert uit de 14e /15e eeuw, het schip is in het begin van de 19e eeuw herbouwd nadat de originele kerk te bouwvallig was geworden. Het is zeer waarschijnlijk dat er reeds in de 12e eeuw een kerk op deze plaats stond, maar een duidelijk bewijs voor de datering is er niet. Restauratie Nicolaaskerk te Westerland. Op initiatief van de plaatselijke bevolking is de kerk in de periode 1982-1985 grondig gerestaureerd. Een anekdote van die restauratie willen wij u niet onthouden. Bij het vervangen van het laken van de preekstoel werd een briefje gevonden van P. J. Wigbout, schipper en koopman te Wieringen. Op het briefje staat het volgende te lezen: Den 22 januari 1898 is deze stoel bekleed met nieuw laken door P. J. Wigbout, president kerkvoogd, out 65 jaar en 22 dagen, uit achting voor de kerk en de godsdienst en liefhebberij. Toen heeft deze kerk ook een nieuwe kap gekregen, en een balk bij de tooren. 2 houten raamen, grenen kozijnen, 4 drumpels. Als dit mijn schrijven gevonden wordt zal ik zeker lang onder de groen zooden liggen of in de zee voor de krabbe.
Tevens hier ook te koop het boek 100 jaar
Wieringer aak WR173 (1916-2016) € 15,00
Uitgave: Vereniging Wieringer aak.
(voor meer informatie: www.verenigingaak.nl)
Vanaf de Nicolaaskerk rechtsaf Westerlanderweg – Koningsweg richting de Hollebalg
eerste weg rechtsaf Hollebalgweg.
Bij de rotonde Hollebalg vervolg zie *) en **)
*) Hier hebt u de keuze om eventueel af te wijken van de route door Molen "de Onderneming" aan de Koningsweg te Hippolytushoef te bezoeken. Te bereiken met de auto vanaf de rotonde Hollebalg 2e afslag en voor de fietsers en wandelaars door de fietstunnel rechtsaf verder over de Koningweg richting Hippolytushoef.
Molen "de Onderneming" is eigendom van Vereniging De Wieringer Molens.
Molen "de Onderneming" is op zaterdag 10 september 11.00 tot 16.00 uur open voor bezichtiging.
(voor meer informatie: www.dewieringermolens.nl)
Molen "de Onderneming" is een rietgedekte grondzeiler in het Nederlandse dorp Hippolytushoef. De molen is eigendom van Vereniging De Wieringer Molens. De molen is in 1851 gebouwd als koren- en pelmolen en heeft tot ongeveer 1950 dienst gedaan. In 1952 heeft de stichting Oud-Wieringen molen "de Onderneming" aangekocht om deze te behouden. In 1964 is de molen uitwendig gerestaureerd. Pas in 2000 volgde een ingrijpende restauratie die "de Onderneming" weer maalvaardig maakte. Het pelwerk is in de jaren '20 verwijderd. Op de voormalige pelzolder draait sinds de restauratie van 2000 een wind gedreven koekenbreker. Van de drie koppels maalstenen is één koppel verwijderd. Op de begane grond bevindt zich een maalstoel met twee koppels stenen: een koppel blauwe stenen en een koppel kunststenen. De molen heeft een neutenkruiwerk.
**) Of vervolg de onderstaande route verder via de Hollebalgweg einde weg T-splitsing - rechtsaf Westerklief richting “Op de Hoogte” - linksaf Klieverkruisweg, - 1e weg linksaf Oosterklief rechtdoor naar T- splitsing naast N99 - rechtsaf richting Restaurant Mieke’s Eten en Drinken. Rijksstraatweg 15
Restaurant Mieke’s Eten en Drinken is vanaf 11.00 uur geopend. (voor meer informatie: www.miekesetenendrinken.nl) In dit pand uit 1938 kunt u eventueel een pauze nemen.
Oorspronkelijk was het gebouw, ontworpen door Willem Marinus Dudok bedoelt als tramhalte voor Hippolytushoef. Dit was rond 1930 de bedoeling toen de Afsluitdijk werd gebouwd en daar tramrails tot Den Helder zouden worden aangelegd. Dit plan kwam echter te vervallen en zodoende is het pand behouden als horecabedrijf.
Vanaf hier rijdt u richting het Oosten naar de rotonde op de N99 richting het centrum van Hippolytushoef.
Fietsers en wandelaars gaan via de fietstunnel naast Restaurant Mieke’s Eten en Drinken.
In het centrum in de Hoofdstraat kunt u de RK Heilige Hippolytuskerk (bouwjaar 1868) bezoeken - geopend van 12.00 tot 16.00 uur.
De Kerk dateert uit 1868en is gebouwd naar een ontwerp van Th. Molkenboer.
De kerkklok komt oorspronkelijk uit Schagen en werd gebruikt bij de aanleg van de Anna Paulownapolder om het werkvolk te waarschuwen. De preekstoel, die alleen als ornament dient, heeft een vierzijdige kuip. Hierop zijn medaillons aangebracht waarop Jezus Salvator, de evangelist Mattheus en de Heilige Laurentius zijn afgebeeld. Aan de voet zijn de evangelisten symbolen te zien, de engel voor Mattheus, de leeuw voor Marcus, de stier voor Lucas en de adelaar voor Johannes. Afkomstig uit de Amsterdamse Laurentiuskerk dateert dit fraaie, waarschijnlijk Zuid-Nederlands houtsnijwerk, uit de eerste helft van de 18e eeuw. In de ramen aan de noordmuur zijn de namen aangebracht van de heiligen waaraan de drie grote kerken op Wieringen zijn gewijd: St. Hippolytus, St. Michaël (Oosterland), en St. Nicolaas (Westerland). Aan de linkerzijde van de kerk loopt de Kerkhofsteeg langs de pastorie naar het kleine kerkhof achter de kerk.
Tevens in het centrum op het Kerkplein kunt u de Ned. Herv. Hippolytuskerk bezoeken.
Deze kerk uit de 12e eeuw is wegens interne verbouwing gesloten.
Kerkplein de Ned. Herv. Hippolytuskerk
De Hippolytuskerk, gebouw van de Protestantse Gemeente op het voormalige eiland Wieringen, is één van de oudste kerken in de Kop van Noord-Holland. Dit oude Godshuis in het hart van het sfeervolle dorp Hippolytushoef stamt voor een groot deel nog uit de Middeleeuwen. Een deel ervan, de onderbouw van de toren, gaat zelfs terug op het begin van de 12e eeuw. Het 14e-eeuwse gotische koor is opgetrokken uit de tufsteen van dit eerdere kerkgebouw. In 1574 vond de reformatie plaats. Het schip dateert uit de 17e eeuw; het werd herbouwd een jaar na de instorting door toedoen van een zware wervelstorm in 1674. Een gebrandschilderd raam aan de noordzijde herinnert nog aan de ondersteuning van de West-Friese steden bij de herbouw. De kerk werd in de afgelopen 175 jaar verscheidene malen gerestaureerd. De laatste restauraties aan exterieur, interieur en toren vonden plaats in de jaren 1998-1999, 2001 en 2003.
Ter herinnering hieraan is een kleurrijk glas-in-loodraam aan de zuidzijde van het schip, naast de 17e-eeuwse kansel, geplaatst. Het werd vervaardigd door de Wieringer kunstenaar Piet Lont en het verwijst naar het verleden en de toekomst van de kerk op het oude eiland, gelegen aan het Wad.
Vanaf de Ned. Herv. Hippolytuskerk rechtsaf Kerkplein langs Restaurant ‘Ongder de Kukel’ richting kruispunt Parklaan, tweede steeg (weg) links de Vermaningsteeg. (doorgaand verkeer niet voor auto’s !)
Komt u met de auto, dan parkeren op het Kerkplein achter begraafplaatsen van de
Ned. Herv. Hippolytus Kerk.
Ook in het centrum Vermaningsteeg 7 kunt u de Doopsgezinde Vermaning kerk bezoeken. De kerk is gebouwd in 1861. eigenaar: Doopsgezinde Gemeente Wieringen.
Zaterdag geopend van 11.00 tot 17.00 uur.
Zondag geopend van 11.00 tot 16.00 uur.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE AL EEUWEN OP WERINGEN
Op Wieringen behoorde het grootste deel van de bevolking tot de Hervormde Kerk. Daarnaast vormde de doopsgezinde (20%) de tweede groep. Deze groep bevond zich tot begin 1900 hoofdzakelijk op Stroe. Een hele kleine groep was de Roomse en Gereformeerde, veelal immigranten. Het jaar 2011 was een bijzonder feestelijk jaar voor de doopsgezinde gemeente op Wieringen. Het is vierhonderdvijfenzeventig jaar geleden dat Menno Simons als kerkhervormer en grote inspirator van de wederdopers-beweging het doopsgezind denken vorm gaf.
Vanaf de Doopsgezinde Vermaning rechtsaf de Vermaningsteeg volgen tot T-splitsing Nieuwstaat – rechtsaf Nieuwstraat - rechtdoor Zandburen – Bij de 3e T-splitsing (Zandburen, Gemeenelandsweg, Slingerweg)
linksaf - Noordburenweg volgen naar boerderij Museum ‘Allerhande’
Voor automobilisten vanaf de parkeerplaats rechtsaf Parklaan volgen tot 1e kruispunt - linksaf Heldersestraat volgen tot T- splitsing Zandburen, rechtsaf - Bij de 3e T-splitsing (Zandburen, Gemeenelandsweg, Slingerweg) linksaf - Noordburenweg volgen naar boerderij Museum ‘Allerhande’
Museum ‘Allerhande’ Noordburenweg 13
geopend vanaf 13.00 uur.
Bij regen i.v.m. dak lekkage gesloten.
Met gebruiksvoorwerpen uit de jaren 1940 - 1950
Noordburenweg 13 - beheerder: dhr. Henk Heijerman
Museum “Allerhande” is gehuisvest in een 100 jaar oude boerderij op het buurtschap Noordburen en dankt zijn naam aan de prachtige en bijzondere verzameling van oude gereedschappen, blikken en vele andere voorwerpen uit grootmoederstijd.
Vervolgens kunt u via de Noordburendwarsweg naar Stroe en voor de wandelaars loopt het rustiger via de WADDENZEEDIJK naar Stroe.
WIERINGER Eilandmuseum Jan Lont Stroeërweg 39, Stroe. Het museum is beide dagen geopend van 13.00 tot 17.00 uur. (voor meer informatie: www.museumjanlont.nl Petje af voor het verleden. Het Wieringer Eilandmuseum Jan Lont heeft zich ten doel gesteld "boeren, burgers en buitenlui" te laten
zien en mogelijk ondergaan hoe de bewoners van het eiland Wieringen zich een bestaan konden verwerven. Zie en beleef hoe men leefde en werkte op het voormalige eiland Wieringen. Laat u verrassen door de inventiviteit van de eilandbewoners om een bestaan te verschaffen. Bekijk binnen en buiten op hoeveel manieren men vis wist te vangen. Of waar en hoe men op vogeljacht ging.
Tevens hier te bezichtigen de tentoonstelling ’Onder de Hemelboender’: de Wieringer Aak
De WR 173 is in 1916 gebouwd in Workum voor de vishandelaren Gebr. Doves uit Den Helder, met de bedoeling om bij wad- en kustvissers langs te varen om de vangst op te kopen. Als deze schepen vis aan boord hadden die ze wilden verkopen, dan hesen ze een vismand in de mast als teken. Dit was een handig systeem: de vissers hoefden niet naar de haven om de vis te lossen en konden zo dóórvissen. Omdat er veelal contant werd afgerekend was dit ook nog wel zo handig om de belasting te omzeilen.
Na het oprichten van een visafslag bracht de verhandelde vis uiteindelijk meer geld op: het veilingsysteem stimuleerde de concurrentie tussen de handelaren. Het transport kon nu per auto over de nieuwe verbindingsdijk naar het vasteland.
(voor meer informatie: www.wr60.nl) Vanaf het Wieringer Eilandmuseum Jan Lont, rechtsaf Stroeërweg / Smerperweg naar de Stroeër Algemene begraafplaats met de "heidense kapel" De Algemene begraafplaats en de "heidense kapel", driesprong Bierdijkerveldweg, Stroeërweg en Smerperweg op Stroe.
De Heidense Kapel terug op Wieringen
De ronde hoogte, gelegen naast de driesprong Bierdijkerveldweg. Stroeërweg en Smerperweg, behorende tot het buurtschap Stroe. is sinds mensenheugenis een mystieke plek. Naar verluidt zouden hier twee leylijnen elkaar kruisen. Geschriften over de locatie voeren terug naar de achtste eeuw.
De kerk die wordt beschreven werd tot Christelijke kerk gezegend door de eerste bisschop van Utrecht, de Heilige Willibrordus (658-739). Aannemelijk is dat de locatie al veel langer is gebruikt voor religieuze doeleinden. In de voorchristelijke tijd was er sprake van een heidense tempel. De naam "heidense kapel", eeuwenlang gangbaar onder de Wieringer bevolking, verwijst hiernaar.
De historie van de plek is verweven met legendes en verhalen, zoals over de betekenis van het varken -waarvan een beeltenis boven de deur van de gesloopte kapel aanwezig was- en over de zoekgeraakte gouden klepel. Tegenwoordig is de plek in gebruik als begraafplaats.
Het vroegste bouwwerk zal waarschijnlijk een eenvoudig houten "kerkje" zijn geweest. Archeologisch onderzoek heeft uitgewezen dat er ooit een veel grotere, uit tufsteen opgetrokken, kerk van zo'n 30 meter lengte heeft gestaan. Aan de oostzijde van de begraafplaats stuitte men vroeger bij het graven op oude fundamenten die daar al op wezen. In de loop van de tijd is het gebouw door onbekende redenen van aanzien en omvang gewijzigd.
Het laatste bouwwerk dat op de hoogte heeft gestaan kennen we van een paar summiere beschrijvingen en enkele afbeeldingen.
Het was een uit tufsteen opgetrokken "kapel", die uiterlijk meer weg had van een kleine kerk en in de volksmond bekend stond als "de heidense kapel". Op een oude afbeelding uit de 18e eeuw van Pieter Cuyck is te zien dat de oost- en westgevel gewijzigd zijn naar de barokke mode van die tijd. Rond 1880 is dit gebouw gesloopt. Tot begin 2016 stond er op de oorspronkelijke plek een houten schuurtje, in gebruik als opslag voor zaken als kruiwagen en gereedschap. De in 2014 opgerichte Stichting Heidense Kapel Wieringen stelde zich tot doel om de oude kapel weer aan de Wieringers terug te geven kapel en daarmee deze van oudsher mystieke plek in ere en functie herstellen.
De volgende uitgangspunten en ideeën stonden de Stichting o.a. voor ogen:
• De aanwezigheid van een kapel is aantrekkelijk voor een type toerisme, dat in en buiten Nederland groeit: mensen die geïnteresseerd zijn in spiritualiteit, mystiek, meditatie, legendes, bedevaart. En dit alles in de context van historie, cultuur en een eeuwenoud, uniek landschap.
Er kan een kaars in de kapel gebrand worden en er wordt een "Willibrord-route" opgezet langs alle plaatsen in Noord-Holland waar Willibrord ooit een kerkje gesticht zou hebben.
• Het was niet de bedoeling het in 1880 verdwenen bouwwerk exact na te bouwen.
Afgezien van het feit dat niet bekend is hoe de kapel er precies heeft uitgezien was het ook niet de bedoeling om te historiserend te bouwen. Dus niet te veel tierelantijnen.
Er is gezocht naar een soort oervorm waarbij de essentie van het Romaanse bouwen gevangen werd, massief en introvert. Elementen van de afbeelding van Pieter Cuyck zoals het lage Noormannenpoortje , de varkenssteen daarboven en de hooggelegen boogvensters, zijn terug te vinden in de noordgevel. De gekozen bouwmaterialen zijn klassiek: Tufsteen uit de Duitse Eifel en dakleien.
De torenspits is gemetseld zoals bij de Michaelskerk in Oosterland en bij de Hervormde kerk in Hippolytushoef. De kapelvloer zal bedekt worden met oude grafzerken.
• Gezien de beoogde functie is het de bedoeling dat de kapel toegankelijk, dus dagelijks overdag open is. Dit betekent dat een groep vrijwilligers, "de vrienden van de Heidense Kapel", zorg draagt voor openen en sluiten en regelmatig de bezem door het gebouwtje haalt.
(voor meer informatie: www.heidensekapel.nl) Vanaf de begraafplaats oostelijke richting Vatrop, voor de wandelaars en fietsers via de BIERDIJK naar VATROP, rechtsaf richting de Gemeenelandsweg en dan linksaf naar de MICHAËLSKERK te Oosterland. Zaterdag 10 september geopend van 13.30 - 16.30 uur. Zondag 11 september geopend van 10.30 tot 16.30 uur. Met een historie uit begin 12e eeuw, graag even aandacht schenken aan het TESCHEMACHERORGEL uit 1762 en die nog steeds in gebruik is en het bijzondere van dit wortelnoten eikenhouten orgel is als je goed kijkt er diverse afbeeldingen in "gebrand" zijn o.a mensen en een engel. Het boekje met zijn historie en van de orgelbouwer Jacob Engelbert Teschemacher 17-11-1782 is nog steeds verkrijgbaar onder de titel........ DIT WORDT GEZEGT EEN SCHOON WERK TE ZIJN Tevens te bezichtigen een expositie met medewerking van: Jos Handgraaf, oude vazen. Hennie Inkel, bronzen beelden. Erzsi Könyves, schilderijen.
Na het bezoek aan de Michaëlskerk, linksaf Akkerweg - T- splitsing Gemeenelandsweg rechtsaf Molgerdijk - binnen de bebouwde kom Den Oever – bij de bocht links richting centrum Hofstraat 37 Molen “De Hoop”.
Molen “De Hoop” Hofstraat 37 Den Oever
Eigenaar: Vereniging De Wieringer Molens
Open op zondag 11 september vanaf
11.00 tot 16.00 uur.
(voor meer informatie: www.dewieringermolens.nl)
Molen ‘De Hoop’ is een vermoedelijk in de tweede helft van de 17de eeuw als korenmolen gebouwde achtkante bovenkruier. Vroeger stond hij geheel vrij op de wind, even ten westen van de dorpskom. Sinds de jaren twintig echter is de molen door lage bebouwing omgeven geraakt. Al in 1391 werd aan de bewoners van het eiland Wieringen het recht van de vrije wind gegeven, waaruit mag worden afgeleid dat er toen een windkorenmolen aanwezig was. De eerste windkorenmolen op Wieringen heeft waarschijnlijk gestaan nabij Hippolytushoef. Op een van 1540 daterende kaart van bet eiland staan er drie aangegeven, twee bij Hippolytushoef en een bij Den Oever. In 1632 blijkt er naast de drie korenmolens ook nog een pelmolen aanwezig te zijn. Tot in de 20e eeuw is het aantal korenmolens tot drie beperkt gebleven. Naast de nu nog bestaande molens was er nog de korenmolen te Zandburen. Deze dateerde waarschijnlijk van het midden van de 19e eeuw en ging in 1945 door brand verloren. De huidige molen is volgens overlevering in de 18de eeuw van Huisduinen naar Den Oever verplaatst. Aan het eind van de jaren 1930 is, als gevolg van de slechte staat waarin de houten as en de roeden verkeerden, een van de roeden gebroken. Er is toen nog enkele malen met één roede gemalen maar al spoedig is de molen buiten bedrijf gesteld. In 1952 is de vervallen molen aangekocht door de Stichting Oud-Wieringen die hem liet restaureren. De restauratie werd pas in 1960 voltooid en sindsdien wordt de molen weer regelmatig in werking gesteld door vrijwillig molenaars. Bij oprichting van de Vereniging De Wieringer Molens in 1991 is de molen overgegaan naar deze vereniging. De vereniging heeft in eigen beheer met hulp van een molenmaker de molen van 1995-1998 gerestaureerd o.a. is de gehele kap is vervangen. Momenteel wordt er veevoeder gemalen.
Al met al weer genoeg te zien en te beleven op deze Monumentendagen en wij wensen u daarbij heel veel plezier!
namens;
Historische Vereniging Wieringen, Gea Wiegman en Peter de Greef,
Wieringer Eilandmuseum Jan Lont, Marieke Roos.
Actueel...
Occasions